Cennet'e Giden Yol: Huzeyfe bin Yeman

Huzeyfe bin Yemân (R.A.)

<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqL1yy3JmB-4tEt-FAduRbMdQzaC756qixJ-RL1o7GHouj3bb-42BP4ht9yM499v5EcyoqBoZ8Zz458r1z7q9APIwCxkDH25M0-qLQ9TzqUiBxKvTVvzv1mWekX-Xr09UAhywDhRs2yytU/s1600/Sahabeler90.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhqL1yy3JmB-4tEt-FAduRbMdQzaC756qixJ-RL1o7GHouj3bb-42BP4ht9yM499v5EcyoqBoZ8Zz458r1z7q9APIwCxkDH25M0-qLQ9TzqUiBxKvTVvzv1mWekX-Xr09UAhywDhRs2yytU/s1600/Sahabeler90.jpg" width="640" /></a></div>
 
Resûlullah’ın (Sallâllahû Aleyhi ve Sellem) sır arkadaşıydı. Resûlullah Efendimiz, 
münafıklarla ilgili bütün sırları ona söylemişti. “Kıyamet gününe kadar 
olmuş olacak şeyleri Resûlullah bana haber verdi.” diyordu Huzeyfe 
bin Yeman. Bundan dolayı Hz. Ömer, bir vefat olduğunda Huzeyfe’yi takip 
ederdi. Hz. Huzeyfe’yi cemaat arasında görmezse, o kimsenin cenaze 
namazına gitmezdi. Zira Huzeyfe’nin o kimsenin cenaze namazına 
gitmemesi, Hz. Ömer için kâfi bir delil sayılırdı. Hz. Ömer kendisinden 
rica eder, münafıklar hakkında bilgi isterdi. Hz. Ömer bir defasında 
valileri arasında münafık olup olmadığını öğrenmek istiyordu. Huzeyfe 
(r.a.) sır vermemiş, ancak bir kişinin bulunduğunu, fakat ismini 
söylemeyeceğini belirtmişti. Hz. Ömer daha sonra bu şahsı öğrenmiş, 
sonra da azletmişti.[1]  
 
İslam’a hizmet aşkıyla coşan Hz. Ömer’in de içinde bulunduğu bir 
sahabi cemaati bir araya gelmiş, Allah’a kendileri için imkân yaratması
 için dua ediyorlardı. Her biri duasında Allah’tan farklı şeyler 
isteyerek onlarla hizmet etmeyi düşünüyorlardı. Kimisi ev dolusu altın 
istiyor, kimisi bağ bahçe ve arazi istiyor, bazıları da daha kıymetli 
şeyler vermesi için Allah’a dua ediyorlardı. Fakat Hz. Ömer’in duası 
hepsinden farklıydı. “Ben,” diyordu, “Allah’tan Ebû Ubeyde, Muâz bin 
Cebel ve Huzeyfe bin Yeman gibi mücahitler istiyorum ki, onlarla Allah 
yolunda hizmette bulunayım, kendime yardımcı edineyim.” Evet, o gözü pek
 dava adamı, bütün varlığını inancı uğrunda harcamaktan çekinmeyen 
kahramanlar istiyordu. Zaten hizmeti yapanlar da bunlar değil miydi?[2]  
 
Babası, “Yeman” lakabıyla bilinen büyük sahabi Hisl bin Câbir’di.
 Uhud Savaşı sırasında yaşının büyük olması sebebiyle savaşa 
katılamamıştı. Resûlullah, onun Medine’de kalmasını, çoluk çocuklara 
bakmasını istemişti. Uhud Savaşı’ndan gelen mağlubiyet haberi ruhunu 
feverana getirmişti. Savaşa katılmalı, İslam düşmanlarına kan 
kusturmalıydı. “Bugün değilse yarın kabre gireceğiz, burada ölmektense 
harp meydanında ölüp şehadet kazanalım!” diyordu. Oğlu Huzeyfe, Allah’ın
 kelamını yüceltmek için cansiperane cihat ederken, evde oturmak 
ağırına gidiyordu. Kılıcını kuşanıp mücahitlere katıldı. Baba-oğul 
birlikte savaşacaklardı. Savaşın en dehşetli ânında Hisl (r.a.), bir 
ara farkında olmayarak müşriklerin safına karışmıştı. O günkü savaşın 
parolasını da bilmiyordu. Harbin verdiği dehşetle Müslümanlar onu 
tanıyamamış, başına üşüşmüşlerdi. Babasının uğradığı tehlikeyi gören 
Huzeyfe, “Aman ne yapıyorsunuz, bu benim babamdır!” deyinceye kadar iş 
işten geçmiş, babası şehit olmuştu… 
 

Hz. Huzeyfe bu durumda ne yapmalıydı? En sevgili varlığı babası bir 
hata neticesinde öz dava arkadaşları tarafından şehit edilmişti. 
Huzeyfe (r.a.), belki de tarihin kaydettiği en büyük fedakârlık örneğini
 gösteriyordu. Sahabilere dönerek yalnız şunu söyledi: 
 

“Allah rahmet ve merhamet sahibidir. Bu hatanızı affeder inşallah…” 
 

Böylesine büyük bir fedakârlık numunesini gösteren Huzeyfe (r.a.), 
Resûlullah’ın tayin ettiği diyetin de Müslümanlar arasında sadaka 
olarak dağıtılmasını istedi. 
 

Hz. Huzeyfe, savaşlarda en mühim vazifeleri üzerine alırdı. Hendek 
Savaşı’nda da müşrik ordularının durumunu öğrenmekle vazifelendirildi. 
 

Gece zifirî karanlıktı. Rüzgâr ve soğuk, iliklere kadar işliyordu. 
Resûlullah’ın etrafında sadece 10 kişi kalmış, diğerleri dağılmıştı. 
Bunlardan biri Hz. Huzeyfe idi. Kendisi bu hadiseyi şöyle anlatır: 
 

“Resûlullah gecenin bir kısmını namazla geçirdikten sonra bize 
doğru yöneldi: ‘Bizim için, gidip müşriklerin ne yaptığını gördükten 
sonra yanımıza dönecek biri var mı? Ki ben onun cennette bana arkadaş 
olmasını Yüce Allah’tan dileyeyim…’ buyurdu. Cevap veren çıkmadı. 
Hepimiz korku, açlık ve şiddetli soğuk yüzünden ayağa kalkamaz 
durumdaydık. Sustuk. Resûlullah aynı daveti tekrarladı. Yine cevap 
veren çıkmadı. Resûlullah yavaş yavaş yanıma geldi. Üzerimde ne 
düşmandan korunabileceğim kalkanım ne de soğuktan korunabileceğim bir 
elbisem vardı. Boyu dizlerimi geçmeyen kısa bir elbiseden başka üzerimde
 bir şey yoktu. Resûlullah yanıma gelince utancımdan dizlerimin 
üzerine çöküp büzüldüm. Resûlullah bana işaret ederek, ‘Kimdir bu?’ 
deyince ben, ‘Huzayfe’yim, yâ Resûlallah.’ dedim. ‘Beni duymadın mı? 
Niçin kalkmadın?’ diye sordu. ‘Seni hak ile gönderen Allah’a yemin 
ederim ki, açlık ve soğuktan dolayı davetine icabet edemedim…’“[3]  
 
Resûlullah şu emri vermişti: 
 

“Git, müşrikler hakkında bilgi topla. Yanıma dönüp gelinceye kadar 
da onlara ne ok ne taş atacaksın, ne mızrak ne de kılıç kullanacaksın.” 
 

Peygamberimiz (Sallâllahû Aleyhi ve Sellem) teminat vermişti. Ona hiçbir zarar 
dokunmayacaktı. Ne açlık ne soğuk ve ne de öldürülme tehlikesi 
olmayacaktı. Huzeyfe kılıcını, yayını aldı, müşriklere doğru yola 
koyuldu. Endişe edecek hiçbir şey kalmamıştı. Uzun bir maceradan sonra 
müşriklerin içine girdi, bütün malumatları alıp Resûlullah’a getirdi.  
 
Şiddetli açlık ve soğuğun onlara da isabet ettiğini; Ebû Süfyân’ın 
başında toplanmış birkaç kişiden başka hepsinin dağılıp gittiğini 
bildirdi. Peygamberimiz ona iltifatta bulundu. 
 

Hz. Huzeyfe, katıldığı bütün savaşlarda büyük kahramanlıklar 
göstermişti. Bu kahramanca hizmetiyle cennette Resûlullah’a arkadaş 
olacağını ispat ediyordu. Nihavend Savaşı’nda da kumandan Nu’man bin 
Mukarrin şehit olunca sancağı o aldı, Hemedan, Rey, Dinor gibi mühim 
merkezlerin fethini gerçekleştirdi. 
 

Hz. Huzeyfe’nin hayatta en çok çekindiği şey fitnelerdi. Şeytandan 
Allah’a sığındığı gibi, fitne ve fesattan da yine O’na iltica ederdi. 
Ona göre fitne, doğru ile yanlış, hak ile batılı birbirinden 
ayıramayacak kadar basiretsiz olmaktı. Müslümanların fikir ve zihnini 
bulandıran, onların manevi hayatlarını alt üst eden fitnelerin ahir 
zamanda daha da yaygın olacağını belirtiyor, müminleri onlara karşı 
uyanık ve dikkatli olmaya davet ediyordu. 
 

Bir defasında şöyle demişti: 
 

“Fitnenin durak yeri olan yerlerden uzak durun!” 
 

Bu ikazını duyanlar sordular: “Ey Abdullah’ın babası! Fitnenin çok olduğu durak yerleri nerelerdir?” Şu cevabı verdi: 
 

“İdarecilerin kapılarıdır. Sizden biriniz bir emîrin [idarecinin] 
huzuruna girer, yalanı tevil ederek tasdik eder, onda bulunmayan 
şeyleri de ona mal ederek anlatır.”[4]  
 
Bu aziz sahabisinin basiretli, ileri görüşlü ve isabetli bir 
fikir sahibi olduğunu yakından bilen Resûl-i Müçtebâ Efendimiz, onun 
hakperestliği hususunda şöyle buyurur: 

“Benden sonra size bir şahsı halife olarak tayin edebilirim, fakat 
siz ona itaat etmezseniz azaba çarpılırsınız! Ancak Huzeyfe ne söylerse 
onu tasdik edin, söylediklerini kabul edin.”[5]  
 
Gerçekten de Hz. Huzeyfe’nin sezgisi çok kuvvetliydi. 
Peygamberimiz ileride olacak hadiseleri ona haber vermekle beraber, 
hadiselerin nasıl, ne şekilde, hangi şartlarda meydana gelebileceğini 
önceden hissederdi. Bu hususiyetini bilen örnek idareci Hz. Ömer, 
“fitneler” hakkında onun düşüncelerini öğrenmek istiyordu. Çünkü 
tehlikeyi önceden sezip tedbir almak, bir idarecinin başta gelen 
vazifelerindendi. Bununla alakalı bir hadiseyi Hz. Huzeyfe’nin kendi 
ağzından dinleyelim. Buhârî’de şöyle anlatılır: 
 

Bir gün Müminlerin Emîri Ömer’in (r.a.) yanında oturuyorduk. 
“Resûlullah’ın (Sallâllahû Aleyhi ve Sellem) fitne hakkındaki sözlerini bakalım hanginiz 
bellemiş!” diye sordu. Ben, “İnsanın ehli, malı, evladı, komşusu 
yüzünden maruz kaldığı fitneye [imtihana]; namaz, oruç, sadaka, iyiliği
 tavsiye, kötülükten uzaklaştırma keffaret olur.” dedim. Ömer (r.a.), 
“Hayır, sormak istediğim bu fitne değildir. Deniz nasıl kudurursa 
öylece kuduran fitnedir.” dedi. Bunun üzerine şöyle dedim: “Ey 
müminlerin emîri! O fitneden sana bir şey yok. Çünkü muhakkak seninle 
onun arasında bir kapı vardır.” Hz. Ömer’in “Kapı kırılacak mı?” diye 
sorması üzerine, “Kırılacak.” dedim. O da, “Demek ki, tâ kıyamete kadar 
kilitlenmeyecek.” dedi. O sırada bir zat, Hz. Huzeyfe’ye sordu: “Ömer 
kapıyı biliyor muydu?” Hz. Huzeyfe: “Evet, yarından önce bu akşamın 
geleceğini bildiği gibi biliyordu. Benim ona söylediğim sözde yalan 
yanlış yoktur.” “Ya kapı kimdir?” şeklinde bir suale ise “Ömer’in 
kendisidir.” cevabını vermişti.[6]  
 
Hz. Ömer muhkem bir kale kapısı gibi fitne ve fesadın İslam 
sarayına girmesine mâni olmuştu. Fakat vefatından sonra fitne kazanı 
kaynamaya başlamış, münafıklar büyük mesafe alarak Müslümanların 
birliğini sarsmaya çalışmışlardı. 
 

Zühd ve takvada müstesna bir şahsiyet olan Hz. Huzeyfe’nin bu 
hususiyeti, bütün hayatı boyunca ayrılmayan bir meziyet oldu. Bu 
meziyeti onun şahsi hayatında açıkça görüldüğü gibi, mesuliyet 
gerektiren bir mevkie geldiği zaman da hiç ayrılmadı. Hz. Ömer bu sadık 
dostunu, Selmân-ı Fârisî’den boşalan Medâyin valiliğine tayin etti. Yeni
 valinin geleceğini haber alan şehir halkının ileri gelenleri onu 
karşılamak için yola çıktılar. Bölge valisi bir merkebe binmiş olduğu 
hâlde uzaktan göründü. Şehre girdi. 
 
Azık olarak da yanında bir parça 
kuru ekmek, bir miktar da kurutulmuş kemikli et bulunuyordu. 
 

Toplanan halka halifenin mektubunu ve emirnamesini okudu. Şehir halkı
 kendisinin bir isteği olup olmadığını sordular. İsteği gayet sadeydi: 
“Bana yetecek bir miktar erzak ve hayvanıma yem verirseniz kâfidir.” 
Resûlullah’tan tam ders alan bu örnek idarecilerin ortak vasfı, 
mesuliyet makamında hiçbir zaman kendi rahat ve refahlarını 
düşünmemeleri, halktan birisi gibi yaşamak istemeleriydi. 
 

Hz. Huzeyfe zaman zaman Müslümanlara nasihatte bulunurdu. Bir defasında halka şöyle hitap etti: 
 

“Fitnelerden sakınınız, herhangi biriniz fitneye bulaşmasın. Allah’a
 yemin ederim ki, kim fitneye doğru giderse, sellerin pislikleri 
sürükleyip götürdüğü gibi, fitne de o kimseyi öylece sürükleyip 
götürecektir. Fitne başlangıçta hak kisvesine bürünerek başlar; öyle ki 
cahil kimse onu hak zanneder… Şu hâlde, onu gördüğünüz zaman 
evlerinizde oturun, kılıçlarınızı kırın ve yaylarınızın ipini kesin.” 
 

Hz. Ömer, diğer valiler gibi Hz. Huzeyfe’nin durumunu soruşturuyor, 
onda bir değişikliğin bulunup bulunmadığını öğrenmek istiyordu. Uzun 
müddet başarılı bir şekilde vazifesini yapan Hz. Huzeyfe’ye halifenin 
taltifi mânidardı: “Ya Huzeyfe, ben senin sen de benim kardeşimsin!” 
 

Allah korkusu ve Resûlullah’a olan hasret Hz. Huzeyfe’ye o kadar 
tesir ediyordu ki, bilhassa son zamanlarında, yani ahiret yurduna 
yaklaştığını anladığı sırada bu durumu iyice hissediyordu. Zaman zaman 
da ağlıyordu. Sordular: “Ey Peygamber dostu, neden ağlıyorsun?” Cevap 
verdi: “Ben dünyadan ayrı kalacağıma üzülmüyorum, aksine ölüm benim 
için daha sevimlidir! Lakin Rabb’imin rızasına uygun olarak yaşayıp 
yaşamadığımı kesin olarak bilmiş değilim…” 
 

Fâni âlemden ayrılacağı sırada ise şöyle dua ediyordu: 
 

“İşte bugün dünyadaki son, ahiretteki ilk günümdür. Allah’ım, Seni ne
 kadar çok sevdiğimi biliyorsun; Sana kavuşmayı benim için hayırlı ve 
mübarek kıl, benim hakkımda iyi muamele et.”[7]  
 
Hz. Huzeyfe, Hicret’in 36. yılında (Miladi 658) hayata gözlerini 
yumdu. Son olarak, onun rivayet ettiği bir hadisi nakledelim: “İnsanın 
ailesi, malı, çocukları ve komşusu ile ilgili kusurlarına namaz oruç, 
sadaka, iyiliği tavsiye ve kötülükten sakındırmak gibi güzel amelleri 
keffaret olur.”[8]
 
 
Cenab-ı Allah, Huzeyfe bin Yemân Hazretleri'nden ve diğer tüm Ashâb-ı Kirâm Efendilerimiz'den razı olsun. Bizleri de şehitlik mertebesiyle müjdelesin. Bu mübarek Sahabe Efendilerimiz'in şefaatlerine nail eylesin bizleri... Amin. 

<div>
 ___________________________________
<div id="ftn1">

[1]Üsdü’I-Gàbe, 1: 391. 
[2]age., 392. 
[3]Sîre, 3: 242-243. 
[4]Hilye, 1: 277. 
[5]Tirmizî, Menâkıb: 39. 
[6]Buhârî, Mevâkıt: 4. 
[7]Üsdü’l-Gàbe, 1: 391. 
[8]Buhârî, Mevâkıt: 4.
</div>
</div>

 

<div>
<div>
Yazar: Sahabeler Ansiklopedisi</div>
<div>
</div>
</div>

Huzeyfe bin Yemân (R.A.)

Resûlullah’ın (Sallâllahû Aleyhi ve Sellem) sır arkadaşıydı. Resûlullah Efendimiz, münafıklarla ilgili bütün sırları ona söylemişt...

Devamı »

Huzeyfe bin Yemân (R.A.)

Yayınlar

Yorumlar

Kütüphane